อย่างที่เรารู้กันดีว่าเมื่อเข้าสู่โลกอินเทอร์เน็ตในแต่ละวัน ต้องยอมรับว่าหลายครั้งเรากลายเป็นเหยื่อของพาดหัวข้อความหรือภาพที่ทำให้เราอยากคลิกเข้าไปดู ไม่ว่าจะเป็น “10 สิ่งที่คุณไม่รู้เกี่ยวกับการเดินทาง!” หรือ “คุณจะตกใจ! เมื่อรู้ว่าดาราคนนี้มีอายุกี่ปี” นี่คือตัวอย่างง่าย ๆ ของสิ่งที่เรียกว่า “Click Bait” หรือ “คลิกเบต” ซึ่งแน่นอนว่าเทคนิคที่ได้ผลเป็นที่น่าพอใจในแง่ของการจูงใจให้คลิกเข้าไปอ่าน
แต่สำหรับผู้ที่คลิกเข้าไปส่วนใหญ่อาจไม่ค่อยปลิ้มกับวิธีการนี้สักเท่าไหร่ เนื่องจากว่าเทคนิคดังกล่าวได้ถูกนำมาใช้แบบผิด ๆ ซึ่งมักพบว่าเนื้อหาไม่ตรงกับพาดหัว และนี่คือเหตุผลที่เราจะมารู้จักการใช้เทคนิคนี้อย่างสร้างสรรค์เพื่อให้ผู้อ่านรู้สึกดีและเราเองก็สามารถที่จะเสนอบทความหรือชวนให้ผู้อ่านสามารถที่จะเต็มใจคลิกได้ด้วย
ความหมายและที่มาของ “Click Bait”
“Click Bait” เป็นคำที่เกิดขึ้นจากการรวมกันระหว่างคำว่า “Click” แปลว่า การคลิกและ “Bait” ซึ่งแปลว่า เหยื่อ จึงสามารถแปลได้ว่า “เหยื่อของการคลิก” เป็นเทคนิคที่ใช้สร้างความสนใจและกระตุ้นให้ผู้อ่านหรือผู้ชมคลิกเข้าไปดูเนื้อหา ด้วยการเน้นคำที่น่าสนใจ หรือพยายามจูงใจให้ผู้อ่านรู้สึกอยากรู้ โดยส่วนใหญ่จะเน้นไปที่การใช้หัวข้อหรือภาพประกอบที่สร้างความตื่นเต้น โดยคำนี้ได้เริ่มมีการใช้งานในระยะเวลาไม่นานมานี้ เนื่องจากสื่อต้องการแย่งความสนใจ หรือเวลาจากผู้อ่านในโลกออนไลน์ที่กำลังมีการแข่งขันสูงขึ้นในทุกขณะ
โดยปัจจุบันเทคนิคนี้ ได้กลายเป็นวิธีหนึ่งที่เว็บไซต์หรือสื่อสังคมออนไลน์ ไม่ว่าจะใช้เพื่อเพิ่มจำนวนผู้เข้าชม หรือต้องการดึงความสนใจแบบแทบจะมองข้ามไปไม่ได้ ซึ่งสามารถนำไปสู่รายได้จากโฆษณาผ่านสื่อของพวกเขาได้ แต่ทั้งนี้การเลือกใช้เทคนิคคลิกเบต ก็มีทั้งด้านบวกและด้านลบ นี่จึงเป็นเรื่องที่ต้องระมัดระวังโดยเฉพาะกับ Content Creator ที่ต้องช่างน้ำหนักระหว่าง ทำเนื้อหาให้มีคุณภาพและดึงดูดได้น่าสนใจมากพอ
ด้านบวกและด้านลบของ “Click Bait”
การพูดถึง “คลิกเบต” หลายคนอาจจะคิดถึงภาพของหัวข้อข่าวหรือเรื่องราวที่พูดไปในทิศทางตรงกันข้ามกับเนื้อหา แต่จริง ๆ แล้วคลิกเบตมีทั้งด้านบวกและด้านลบที่ควรทราบก่อนที่จะตัดสินใจว่าจะใช้เทคนิคนี้หรือไม่
ด้านลบ
- ความน่าเชื่อถือลดลง: พบได้บ่อยเมื่อหัวข้อไม่สอดคล้องกับเนื้อหา ผู้เข้าชมอาจรู้สึกว่าตัวเองกำลังถูกหลอกลวงและละเมิด ทำให้ความน่าเชื่อถือของแบรนด์หรือเนื้อหาลดลง
- ผู้ชมรู้สึกผิดหวัง: หลังจากที่คลิกเข้าไปในเนื้อหา แล้วพบว่ามันไม่ตรงตามความคาดหวัง การผิดหวังนี้สามารถนำไปสู่ความรู้สึกที่ไม่พึงพอใจต่อแบรนด์
- ปัญหาด้าน SEO: การใช้คลิกเบตอาจทำให้เกิดปัญหาเมื่อผู้เข้าชมเข้ามาแล้วปิดเว็บไซต์ทันที เนื่องจากเนื้อหาไม่ตรงตามความคาดหวัง ซึ่งส่งผลต่อการจัดอันดับในเครื่องมือค้นหา
- เสียภาพลักษณ์: การใช้เทคนิคนี้อาจทำให้ผู้สร้างเนื้อหาดูเหมือนว่าเป็นผู้ที่สามารถทำอะไรก็ได้ เพื่อเพิ่มจำนวนผู้เข้าชม โดยไม่สนใจจรรยาบรรณ
ด้านบวก
- เพิ่มจำนวนผู้เข้าชม: หากคุณทำได้ถูกต้อง และในรูปแบบที่น่าสนใจ การใช้คลิกเบตจะสามารถกระตุ้นให้ผู้ชมคลิกเข้าดูเนื้อหาได้ในปริมาณที่สูง
- สนับสนุนการแชร์ต่อ: หัวข้อที่น่าสนใจและเป็นที่ชอบของผู้อ่าน และมักถูกแชร์ต่อในโซเชียลมีเดีย ทำให้เนื้อหาได้รับการเผยแพร่อย่างรวดเร็ว
- เพิ่มโอกาสในการแสดงโฆษณา: กับเว็บไซต์ที่ขึ้นต่อรายได้จากโฆษณา การเพิ่มจำนวนผู้เข้าชมหมายความว่ามีโอกาสที่โฆษณาจะถูกเปิดดูมากขึ้น
เรียกได้ว่าการใช้เทคนิคดังกล่าว แทบจะกลายเป็นดาบสองคม ที่เราต้องใช้อย่างระมัดระวัง เนื่องจากเทคนิคนี้มีผลรุนแรงต่อการกระตุ้นความสนใจอย่างหลีกเลี่ยงได้ยาก โดยเฉพาะหากเป็นเรื่องที่ผู้คนต้องการรู้อยู่แล้ว จะสังเกตได้เลยว่าการส่งผลกระทบ (Impact) จะมากขึ้นเป็นทวีคูณ
หลักการและกลยุทธ์ในการสร้าง “Click Bait”
การสร้าง “คลิกเบต” ที่มีประสิทธิภาพนั้นต้องอาศัยหลักการและกลยุทธ์ที่แน่นอน จึงจะสามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชมได้อย่างมากที่สุด และยังสร้างความประทับใจ โดยต่อไปนี้คือข้อที่ควรคำนึงถึง
1. หัวข้อที่ดึงดูด
ปกติแล้วหัวข้อที่ดึงดูดเรามักทำได้ด้วยการทำให้สั้นและกระชับโดยเป็นหัวข้อที่มีความสั้นและไปตรงประเด็นมักจะทำให้ผู้อ่านเกิดความสนใจ และอยากทราบรายละเอียดมากยิ่งขึ้น สามารถใช้คำที่เป็นกิริยาเข้ามาช่วยได้ เช่น “ค้นพบ” “เผยแพร่” “เปิดเผยแล้ว” ซึ่งสร้างความตื่นเต้นและกระตุ้นความสนใจ โดยหากมีการสร้างความขัดแย้งด้วยการใช้หัวข้อที่ก่อให้เกิดความสงสัย ก็มักทำให้ผู้อ่านอยากทราบคำตอบในที่สุด เรียกได้ว่าการดึงดูด จะเป็นจุดแรงที่ต้องมี เพื่อทำให้คนอ่านรู้สึกว่า “ไม่รู้ไม่ได้แล้ว”
2. คำโฆษณาที่บาดใจ
ส่วนใหญ่คำโฆษณาที่ใช้ในเทคนิคนี้จะเน้นความแปลกตา หรือเสนอความประหลาดเอาไว้ก่อน ด้วย การนำเสนอเนื้อหาในมุมมองที่ไม่เหมือนใคร มักทำให้ผู้อ่านหรือผู้ชมต้องการแชร์ให้เพื่อน ๆ รู้เรื่องนี้ โดยภาษาที่ใช้มักจะมีความเรียบง่ายแต่แฝงไปด้วยความเร้าใจ เช่น “คุณจะไม่เชื่อเมื่อรู้ความจริงข้อดี!” หรือ “5 สิ่งนี้จะเปลี่ยนชีวิตคุณ” โดยเราจะสังเกตได้ว่าข้อความเหล่านี้จะเน้นไปยังเรื่องของความลับที่ทำให้ผู้อ่านอยากคลิกเพื่อรู้รายละเอียด
ซึ่งการสร้างคลิกเบต นั้นสามารถทำได้หลายแบบ แต่ความสำคัญคือการรู้จักวางสัดส่วน และการไม่โอ้อวดข้อความจนเกินไปจนทำให้เนื้อหาขาดความน่าเชื่อถือ คือสิ่งที่ต้องสร้างสมดุลให้ดีด้วยการใช้หลักการและกลยุทธ์ที่เหมาะสม เพื่อเป็นเครื่องมือที่สร้างประโยชน์ในการดึงดูดผู้ชมและเพิ่มการเข้าชมเนื้อหาได้อย่างเต็มที่ เรียกได้เลยว่าการใช้เทคนิคแบบนี้ จะต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานของความสมเหตุสมผลในการเสนอด้วย
ทิศทางใหม่ของการใช้ Click Bait อย่างสร้างสรรค์
“คลิกเบต” มักถูกมองว่าเป็นวิธีการดึงดูดความสนใจผ่านวิธีที่ไม่ซื่อสัตย์ แต่ถ้ามองอีกด้านหนึ่งมันสามารถใช้เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพได้เช่นกัน เมื่อมีการใช้งานอย่างถูกต้อง โดยต่อไปนี้คือวิธีที่เราจะสามารถนำเทคนิคดังกล่าวมาใช้ได้อย่างสร้างสรรค์มากยิ่งขึ้น
ความซื่อสัตย์เป็นหลัก
ต้องแน่ใจว่าหัวข้อที่คุณสร้างขึ้นสามารถสื่อถึงเนื้อหาที่ต้องการเสนอได้จริง และไม่หลอกลวงผู้อ่าน เพราะเรามักจะเจอว่าผู้อ่านส่วนใหญ่ ไม่ได้รับเนื้อหาที่ดีหรือเป็นประโยชน์หรือแม้กระทั่งไม่ตรงตามที่คาดหวังไว้ ซึ่งหากคุณสามารถที่จะซื่อสัตย์ในการนำเสนอได้ ก็ย่อมกล่าวได้ว่าคุณเริ่มจะมาถูกทางแล้วสำหรับการใช้เทคนิคนี้
สร้างเนื้อหาที่มีคุณภาพ
ในกรณีที่ผู้อ่านถูกดึงดูดโดยคลิกเบต เรามักคิดว่าเนื้อหาข้างในควรเป็นสิ่งที่มีคุณค่า และตรงตามที่หัวข้อสื่อสาร หรืออย่างน้อยสิ่งนี้ควรสร้างประโยชน์ กรณีที่เราทำ Marketing Online การดึงดูดย่อมเป็นสิ่งที่สำคัญ ดังนั้นการใช้เทคนิคนี้จะมีประสิทธิภาพมากขึ้น เมื่อปลายทางผู้อ่านรู้สึกว่าพวกเขาได้ประโยชน์จริง ก็จะช่วยให้มีผู้ชมสามารถเข้าเพจเราได้อย่างต่อเนื่อง
การวิเคราะห์ด้านจิตวิทยา
พยายามเข้าใจว่าผู้อ่านมักต้องการอะไร และใช้สิ่งเหล่านั้นในการสร้างหัวข้อ โดยไม่สร้างความคลุมเครือหรือทำให้ผู้อ่านผิดหวัง กรณีที่สำคัญเช่นนี้คือการตระหนักเสมอว่าอย่าใช้การหลอกลวงเด็ดขาด เพราะหากผู้อ่านไม่สามารถค้นหาสิ่งที่ต้องการหรือรู้สึกว่าเข้ามาในที่ที่ไม่ถูกต้อง จะทำให้พวกเขาจำฝังใจและไม่เชื่อถือในแบรนด์อีกเลย
ใช้ข้อมูลและสถิติ
การประกอบข้อมูลด้วยสถิติที่น่าสนใจจะเพิ่มความน่าเชื่อถือและสร้างความสนใจได้ดีทีเดียว หากคุณต้องการใช้ประโยชน์จาก Data หรือสถิติด้วยการเสนอแบบคลิกเบตก็นับเป็นอีกทางเลือกที่ไปด้วยกันได้ดี แต่ต้องย้ำไวตรงนี้เช่นกันว่า จะต้องมีแหล่งอ้างอิงที่ถูกต้องให้ผู้อ่านด้วย
หลีกเลี่ยงคำโฆษณาที่สร้างความคาดหวังเกินไป
ใช้คำหรือข้อความที่ระบุไปที่ประโยชน์จริง ๆ ตามที่ผู้อ่านจะได้รับ และไม่สร้างความคาดหวังที่ไม่สามารถส่งต่อได้ หรือที่เราเรียกกันง่าย ๆ ว่า อย่าโฆษณาเกินจริง เพราะการทำเช่นนี้จะไม่ส่งผลที่ดีในระยะยาวแม้ว่าในช่วงแรกจะสามารถดึงความสนใจได้ดีก็ตาม พึงระลึกไว้เสมอว่าการสร้างแบรนด์ต้องใช้เวลามาก ด้วยเหตุนี้จึงต้องระมัดระวังเป็นพิเศษสำหรับการเสนอข้อมูลที่ลูกค้าพร้อมจะคาดหวังจากเรา
คำแนะนำสำหรับ Content creator เพื่อใช้เทคนิค Click Bait
แน่นอนว่าสำหรับผู้ที่เป็น Content creator บางครั้งก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะใช้เทคนิคดังกล่าว โดยต่อไปนี้จะเป็นทริคเล็กๆ น้อย ๆ ที่จะบอกได้ว่าเราควรปรับจุดใดบ้าง เพื่อที่จะทำให้การนำเสนอข้อมูลของหัวข้อคลิกเบตนั้นมีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม
รับฟีดแบ็คจากผู้อ่าน: การรับฟีดแบ็คจากผู้อ่านเป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับ Content creator โดยเฉพาะเมื่อต้องการทดลองหัวข้อใหม่ ๆ โดยการรับรู้ว่าผู้อ่านสามารถเสนอแนะได้ว่าหัวข้อไหนที่พวกเขาชอบ หรือไม่ชอบ ด้วยการทำแบบสอบถาม หรือใช้เครื่องมือออนไลน์เพื่อรวบรวมข้อมูลฟีดแบ็คจากผู้อ่านให้ได้มากที่สุด เพื่อนำมาปรับปรุง
ใช้ภาพและกราฟิกที่ดึงดูด: ภาพเป็นสิ่งที่สามารถดึงดูดความสนใจของผู้อ่านในทันที การเลือกภาพหรือกราฟิกที่สามารถสื่อความหมายของเนื้อหา และมีความสัมพันธ์กับหัวข้อที่คุณพูดถึงจะช่วยเพิ่มโอกาสที่ผู้อ่านจะสนใจในเนื้อหาของคุณได้
ออกแบบ Call to Action (CTA) ให้น่าคลิก: Call to Action หรือ CTA คือการชักชวนผู้อ่านให้ดำเนินการตามที่คุณต้องการ ไม่ว่าจะเป็นการสมัครรับข่าวสาร, ดาวน์โหลด e-book, หรือการซื้อสินค้า การสร้าง CTA ที่มีคำชักชวนที่น่าพึงพอใจ และสามารถดึงดูดความสนใจของผู้อ่านจะเพิ่มโอกาสในการแปลงผู้เข้าชมเป็นลูกค้าได้ในทันที
ให้ความชัดเจน เลี่ยงการโฆษณาที่มีคำพูดที่คลุมเครือ: การให้ข้อมูลที่ชัดเจนและตรงไปตรงมา เป็นสิ่งที่ผู้อ่านค้นหา การเลี่ยงการใช้คำที่คลุมเครือหรือโฆษณาเกินจริงจะช่วยให้คุณสร้างความเชื่อถือกับผู้อ่านได้ โดยต้องทำให้มั่นใจว่าเราจะสามารถนำเสนอข้อมูลได้อย่างถูกต้อง และสามารถพิสูจน์ได้ด้วยแหล่งอ้างอิง
สรุป: หัวใจของการใช้ Click Bait ที่ถูกใช้อย่างสร้างสรรค์
อย่างที่เรารู้กันว่า คลิกเบต เป็นวิธีการที่ถูกใช้งานมานานในโลกออนไลน์ เพื่อดึงดูดความสนใจจากผู้อ่าน หรือผู้ที่รับชมวิดีโอ แต่ในยุคปัจจุบัน การใช้เทคนิคนี้มีการปรับเปลี่ยนเพื่อให้อยู่ในจุดกึ่งกลางระหว่างการนำเสนอ content ที่น่าสนใจและตรงจุดประสงค์มากยิ่งขึ้น จากเมื่อก่อนเป็นเพียงแค่การหลอกลวงให้คลิกเท่านั้น ส่งผลกระทบต่อความเชื่อถือของแบรนด์ แต่ปัจจุบันเราสามารถใช้เทคนิคนี้ท่ามกลางการสร้างความน่าเชื่อถือไปพร้อมกันได้ จึงไม่แปลกเลยหากหยิบหัวใจของเทคนิคนี้มาใช้ เพื่อที่จะดึงดูดเพื่อเสนอข้อมูลที่ดีกว่าได้
โดยอย่างไรก็ดี อนาคตของคลิกเบต ไม่ได้หมายความว่าจะต้องหยุดหารใช้งาน หรือหลีกเลี่ยงแต่อย่างใด เพราะหากมีการปรับเปลี่ยนวิธีการใช้งานให้มีคุณภาพและใส่ใจความต้องการจริง ๆ ของผู้อ่าน โดยการผสมผสานกับเนื้อหาที่มีคุณภาพจะช่วยให้ผู้อ่านรู้สึกพอใจได้ทันที (ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีซะด้วย) และยังสร้างความประทับใจที่ดีต่อแบรนด์ มีโอกาสและความสามารถที่จะถูกใช้อย่างประโยชน์ หากถูกใช้ในแนวทางที่ถูกต้อง
นับเป็นสิ่งสำคัญในยุคที่ข้อมูลมีมากมาย การต้องการสร้างจุดเด่นและดึงดูดความสนใจ เหตุนี้เองที่คลิกเบต ควรจะเป็นการนำเสนอข้อมูลในแนวทางที่สร้างสรรค์ มีความเป็นจริง และพยายามสร้างความรู้สึกที่ดีให้กับผู้อ่าน ซึ่งหากคุณสามารถใช้แนวทางนี้เพื่อพัฒนาการนำเสนอข้อมูลของคุณได้ ก็รับรองเลยว่าผู้อ่านจะต้องหยุดนิ้วมาที่ข้อความของคุณได้อย่างแน่นอน
